Chắc hẳn trong cuộc sống hàng ngày, bạn đã từng nghe đến 1 tá, 1 chục, 1 tá bút chì, 1 chục trứng… Vậy liệu bạn có biết 1 tá bằng bao nhiêu, khi nào nên dùng ta để đếm đơn vị? Mọi thắc mắc này sẽ được dmackiedesign.com chúng tôi giải đáp chi tiết qua bài viết dưới đây, cùng theo dõi nhé.
I. Tìm hiểu tá có nghĩa là gì?
Trước khi biết được 1 tá bằng bao nhiêu, bạn nên hiểu sơ lược về tá. Theo đó, tá là cách tính số lượng của một vật cụ thể. Cách quy ước này được truyền từ đời này sang đời khác và tùy theo vùng miền mà tá sẽ có số lượng khác nhau.
Vậy tại sao người ta lại thường dùng tá? Bởi những đồ dùng có giá trị thấp và số lượng lớn nếu tính từng cái một sẽ rất tốn thời gian. Hơn thế, số tiền tính ra sẽ rất khó để nhân số lượng lớn.
Ví dụ: 1 cây bút mực có giá 650đ. Nếu phải tính với số lượng lớn thì rất mất thời gian, bởi người xưa không có máy tính hiện đại như ngày này. Chính vì thế, họ đã quy ra 1 tá là 7000đ. Như vậy, cứ chọn ra từng tá để tính toán nhanh và dễ dàng hơn.
Còn theo định nghĩa tại Wikipedia, tá là thuật ngữ chỉ số đếm 12 hoặc 1 nhóm đơn vị có tổng là 12. Đây được xem là thuật ngữ đếm, gọi số lâu đời nhất trong lịch sử thế giới.
Theo đó, một tá tá được gọi là 1 gốt, tương ứng với 144. Một tá mười ba sẽ tương ứng với 13. Và để cho việc chia phần được thuận tiện hơn, trong sản xuất hàng hóa, thực phẩm người ra thường đóng gói hàng theo tá.
Bên cạnh đó, tá cũng dùng để chỉ số lượng đồ vật lớn mà không nói rõ con số cụ thể. Ví dụ như tôi có cả tá áo phông…
II. 1 tá bằng bao nhiêu đơn vị?
Như đã đề cập ở trên, tá là đơn vị thường được dùng để tính số lượng của những đồ vật như bút, trứng, móc chìa khóa… ở cấp tiểu học, trung học. Vậy 1 tá bằng bao nhiêu? Theo quy định chung, 1 tá hay còn được gọi là 1 gốt tương đương với 12 cái.
Ví dụ: 1 tá bút chì sẽ tương đương với 12 cái, 1 tá trứng là 12 quả trứng…
Trong tiếng Anh tá được đọc là dozen tức là 12. Theo đó, tá được cho là mướn ý nghĩa thông qua từ tiếng Anh này.
Thông thường tá được dùng để chỉ 1 tá, rất ít khi sử dụng 2 tá, 3 tá… Bên cạnh đó, tá cũng thường dùng cho 1 số đồ vật nhất định như bút chì, que tính, trứng, móc chìa khóa…
Với nhiều người ta có thể là thuật ngữ xa lạ, nhưng thực chất ngay từ bậc giáo dục tiểu học chúng ta đã được học về tá. Và thuật ngữ tá cũng được dùng phổ biến trong môi trường giáo dục. Tuy nhiên, tá chỉ phổ biến ở Việt Nam mà thôi.
III. Vì sao 1 tá lại bằng 12 mà không phải số khác?
Chắc hẳn khi đọc đến đây bạn đã biết được 1 tá bằng bao nhiêu rồi đúng không. Vậy có khi nào bạn thắc mắc nguồn gốc của từ tá cũng như tại sao 1 tá lại bằng 12 mà không phải là 13, 14 hay 15 không.
Trước tiên, chúng ta cần nói về khởi nguồn của hệ số 12. Nếu tìm trong từ điển Hán Việt, chắc chắn bạn sẽ không thể tìm thấy từ “tá” ở đâu cả, bởi thực chất từ này bắt nguồn ở phương Tây. Theo đó, người La Mã cổ đại khi tính toán số lượng thường dùng đốt ngón tay để đếm, tổng cộng 12 đốt được gom lại thành 1 nhóm. Từ đó, hệ số 12 ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Vậy nên, khi khám phá ra chu kỳ quay quanh Mặt Trời của Trái Đất, người ta đã chia 1 năm thành 12 tháng và các khoảng thời gian còn lại được chia theo bội số của 12, ví dụ như 1 ngày có 24 giờ, 1 giờ là 60 phút, 1 phút là 60 giây.
Ngoài ra, hệ số 12 cũng rất được ưa chuộng tại Anh, họ dùng trong đo lường, buôn bán và tiền tệ; cụ thể 12 cái bằng 1 dozen, 12 dozens bằng 1 gross, 12 pence bằng 1 shilling, 12 inch là 1 foot… Nên khi người Anh lập thuộc địa ở khu vực Quảng Đông, Thượng Hải, Hong Kong thì người Trung Quốc đã lấy chữ dozen và phiên âm thành “đả thần”. Sau đó người ta đã bỏ âm “thần” ở đằng sau đi và gọi ngắn gọn là đả.
Theo đó chữ “đả” được truyền vào Việt Nam theo những người Hoa đi buôn. Người Quảng Đông đọc chữ đả thành tá. Vậy là trong tiếng Việt của chúng ta có chữ tá.
Điểm hay ở chỗ trong khi người Trung Quốc không dùng đến “tá” thì đây lại là từ phổ biến ở nước ta. Như phần đầu của ruột non có tiếng Latinh là duodenum digitorum, được hiểu là “dài 12 khoát ngón tay”, tức là dài 12 lần bề rộng của ngón tay. Người Trung Quốc đã dựa vào đó và gọi là “thập nhị chỉ tràng”, nhưng người Việt đã vận dụng sự thông minh, nhạy bén của từ “tá” để gọi ngắn gọn là “tá tràng”.
Bên cạnh đó, trong kinh thánh cũng chỉ có 12 tông đồ của Chúa nên số 12 rất phổ biến. Không biết là khái niệm 12 tông đồ có trước hay nước Anh là một dân tộc cuồng số 12 có trước.
Trên đây là những thông tin chi tiết mà chúng tôi muốn chia sẻ để bạn có thể hiểu chính xác 1 tá bằng bao nhiêu. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc của tá cũng như ý nghĩa của cách đếm đơn vị này trong đời sống hàng ngày. Đừng quên theo dõi chúng tôi thường xuyên để cập nhật thêm những bài viết thú vị, hấp dẫn khác nhé.